Tính kể từ năm 1964, sau khi Minh Vương giành giải Khôi nguyên vọng cổ (cùng đoạt Khôi nguyên năm đó là nữ nghệ sĩ Diệu Nga) đến nay đã tròn 49 năm, anh gắn kết đời mình với sân khấu cải lương.
Khôi nguyên Nguyễn Văn Vưng - Minh Vưng, chẳng bao lâu, từ tuổi thiếu niên bước qua tuổi thanh niên trở thành danh ca Minh Vương, chưa tới 30 tuổi anh chính thức đăng đàn lên ngôi số 1 trên sân khấu cải lương Việt Nam. Khẳng định đẳng cấp một nghệ sĩ tài năng ca diễn, thanh sắc toàn diện qua vai Nguyễn Trãi trong vở Rạng ngọc Côn Sơn. Trước đó, người ta chỉ đánh giá cao Minh Vương ở giọng ca và sắc vóc, còn diễn xuất thì chưa thể sánh với những bậc đàn anh khác. Minh Vương đã chứng minh cho những suy nghĩ đó chưa chính xác, không chỉ sở hữu giọng ca vàng, chất giọng đồng hiếm có, anh còn là một nghệ sĩ diễn đạt tâm lý nhân vật rất sâu, vai Luân trong Đời cô Lựu, vai Minh trong Tô Ánh Nguyệt trở thành vai diễn kinh điển, rất nhiều nghệ sĩ diễn vai này nhưng chỉ là cái bóng chớ chưa thể sánh ngang được với Minh Vương. Có một, hai năm, giá trị của Minh Vương giảm sút đôi phần khi phong trào cải lương video mới xuất hiện ở Việt Nam ở thập niên 80, vì yêu cầu sản xuất nhanh chóng để đáp ứng thị trường cho nên những vai diễn của Minh Vương đóng thời ấy chưa đạt tới sự kỳ vọng của những người làm nghề khó tính, do thực hiện nhanh, anh không còn đủ thời giờ để nghỉ ngơi, dưỡng sức, chớ nói chi là để nghiên cứu sâu sắc nhân vật, tình thế sản xuất chương trình lúc đó không thể khác được, vượt ngoài tầm kiểm soát của anh. Thật ra, anh là một trong những nghệ sĩ tài danh nghiêm túc nhất trong lúc hành nghề.
Đó chỉ là giai đoạn nhất thời. Nhìn chung sau năm 1985, nghệ thuật ca diễn của Minh Vương ngày càng vững vàng, sâu lắng hơn, giọng ca hay hơn, ấm hơn, chắc hơn và rất rộng, lên cao chót vót, chín và đầy, không như trước đây khi lên cao hay bị ré, có vẻ bị gò ép, không được thoải mái. Trong hàng những danh ca, Minh Vương là người có làn hơi cao nhất, anh có thể ca lên tới Si, Đô (thông thường dây kép tương ứng với Sol, dây xề kép tương ứng với La) bằng với dây Mỹ Châu, có những bài vọng cổ khi ca trên Đài phát thanh với Mỹ Châu tới phần kép ca không cần phải chuyển dây. Minh Vương có thể ca rất cao hay rất thấp ở dây hò nhứt (Sol), âm vực vẫn không thay đổi. Minh Vương có cách sắp nhịp hiền lành không lắc léo, thoạt nghe tưởng chừng như bình thường nhưng thật ra anh là người có bản lãnh sắp nhịp siêu hạng. Minh Vương là trong số ít tài danh thu thanh rất nhanh, kỹ thuật ca audio thuộc hàng siêu đẳng. Sở dĩ anh ca chân phương không lắc léo để phô trương bộ nhịp là có ý thu hút người nghe bằng sự mộc mạc, trong sáng, cách ca mà NSND Lệ Thủy rất thành công. Cái chính vẫn là sự biểu cảm, thể hiện cái thần, cái hồn trong khi ca hơn là trình bày kỹ thuật, kỹ thuật đã ẩn trong cách hát tự nhiên. Một đặc điểm khác của Minh Vương, anh là nghệ sĩ hát chánh nhiều năm nhất trong số các ngôi sao tài danh (hơn bốn mươi năm liên tục), hát với nhiều lớp nghệ sĩ ở nhiều thế hệ khác nhau, như thế hệ Thanh Nga, Ngọc Giàu, Bạch Tuyết, Phượng Liên, Lệ Thủy, Mỹ Châu, Thanh Kim Huệ rồi tiếp theo thế hệ Tài Linh, Linh Huệ, Thanh Hằng, Phương Hồng Thủy, Thanh Thanh Tâm, Mỹ Thu, Cẩm Thu, hay thế hệ Ngọc Huyền, Cẩm Tiên, Phượng Hằng, Thoại Mỹ, Thanh Ngân, Tú Sương, Tâm Tâm, Ngân Huệ... vẫn tạo được sự ăn ý, tạo thành những đôi liên danh nhiều màu sắc trên sân khấu cải lương, Minh Vương là nam nghệ sĩ hát không kén đào.
Trong sự nghiệp của mình, Minh Vương cũng là nghệ sĩ thu băng đĩa phát thanh truyền hình nhiều nhất. Nhiều nghệ sĩ trẻ thành danh, ảnh hưởng theo cách ca của anh, phong cách ca của Minh Vương vẫn còn là phong cách ca hiện đại, còn ảnh hưởng tới lớp trẻ nhiều năm sau này. Những nam nghệ sĩ tài danh thuộc thế hệ vàng của sân khấu cải lương lần lượt có người qua đời, có người vì tuổi già, chồng chất bệnh tật không thể ca hát được, hiện nay chỉ còn lại hai người là NSƯT Minh Vương, NSƯT Thanh Tuấn, còn có khả năng tiếp tục biểu diễn, tuy không còn ở thời đỉnh cao phong độ nhưng vẫn là hai giọng ca bất hủ, chưa có người thay thế xứng tầm.
Minh Vương, Thanh Tuấn đều đã ngoài sáu mươi. Riêng với NSƯT Minh Vương, mấy năm nay bị suy thận rất nặng, mắt kém, thần sắc xuống rất nhanh, tưởng chừng như phải vĩnh viễn xa rời sân khấu, may sao, năm ngoái có người thanh niên tử nạn giao thông được gia đình đồng ý hiến tặng quả thận của nạn nhân, sự may mắn thần kỳ của số phận, sự tài hoa, tận tụy của ê kíp y bác sĩ phẫu thuật của bệnh viện Chợ Rẫy đã cứu một nghệ sĩ tài danh. Một năm qua, sau ca ghép thận thành công, sức khỏe NSƯT Minh Vương hồi phục tích cực đáng mừng. Sắc mặt hồng hào, dáng đi nhanh nhẹn, mạnh khỏe như thời chưa bị bệnh, đặc biệt là sự hồi phục của giọng ca. Anh có thể ca trở lại bình thường như thời còn phong độ. Nhiều show diễn ở các tỉnh, trên truyền hình đã có sự góp mặt của một Minh Vương mới khỏe mạnh, tươi tắn hơn, như anh chưa từng trải qua cơn bệnh hiểm.
Tâm sự với bạn bè đồng nghiệp, NSƯT Minh Vương đã nói: “Tình người và y học đã cho tôi sự sống để tôi có sức khỏe trở lại với sân khấu, tổ nghiệp còn muốn cho tôi đi hát nên giọng ca đã hồi phục như xưa. Tôi sẽ hát để đáp tạ tấm lòng của mọi người, của những người ân đã dành cho tôi, đền ơn tổ nghiệp. Đời tôi đã trải qua nhiều thăng trầm, vinh nhục, nhiều cay đắng xót xa. Tất cả đã hết, tôi đang có cuộc đời mới, sự sống mới, tôi sẽ hát cho đến khi nào không còn hát được nữa...”. Minh Vương là nghệ sĩ tài năng bậc nhất, vì vua đương nhiệm của sân khấu cải lương ai cũng biết, chữ tâm và chữ hạnh ở Minh Vương mới đáng quí nhất.Có lẽ vì cái tâm, cái hạnh tốt mà anh đã vượt qua khúc cua sanh tử của đời mình để trở lại với bạn nghề với khán giả tri âm. Trong sinh hoạt nét nổi bật nhất của anh ngoài chuyện ca hát là cách ứng xử, vốn tánh hiền lành, hòa nhã, anh luôn giúp các nghệ sĩ đàn em, những nghệ sĩ không gặp may, anh chưa bao giờ khen chê ai, chèn ép, ăn hiếp người dưới tay, thu đĩa, quay hình, hay đứng diễn chung sân khấu anh không câu nệ bạn diễn là ai, đẳng cấp nào, người nào anh cũng làm việc hết mình, trân trọng, anh không có thói đỏng đảnh, bịnh sao, xứng đáng tư cách nghệ sĩ lớn. Do hiền lành, tài năng, anh rất được nhiều người thương, số đào hoa tưởng như là điều may mắn, lại gây không ít khó khăn cho anh trong cuộc sống đời thường, những cuộc tình đến không do anh tự tìm, hay ra đi không do anh thay đổi, mà người ta đến rồi đi như cơn gió thoáng qua, với anh đào hoa không là niềm vui, làm nghệ sĩ nổi tiếng đôi khi phải chấp nhận như một lẽ tất nhiên. Dù sao cuộc đời ít sóng gió vẫn tốt hơn.
Sắp tới, NSƯT Minh Vương sẽ có mặt trong Ban giám khảo của cuộc thi chung kết Chuông Vàng Vọng Cổ 2013, chúng ta sẽ gặp lại một Minh Vương phong độ hơn cách đây vài năm. Xin chúc mừng cho anh, mừng cho khán giả yêu mến cải lương, yêu mến giọng ca của anh, chúng ta sẽ lại được nghe Minh Vương rót những câu vọng cổ ngọt ngào như rót mật vào tai. Quân vương đã trở lại với sân khấu, vì vua không ngai đã trở lại với thần dân, với sự nghiệp lừng lẫy của mình, sự hồi sinh độc đáo, cơ duyên, may mắn mà không dễ có lần thứ hai trong đời. Những tấm lòng mộ điệu luôn chờ đón vị minh quân của sân khấu cải lương. Khi nói về những hậu duệ của mình, những giọng ca đoạt giải Chuông Vàng Vọng Cổ, NSƯT Minh Vương cho biết: “Các em đều có chất giọng rất tốt, có thể trở thành những danh ca xuất sắc. Nhưng các em phải thật bình tĩnh, sáng suốt, đừng vì những lời khen có cánh, đừng vì những lợi nhuận trước mắt mà chủ quan đi chệch hướng. Tôi không sợ các em ca chưa hay, chỉ sợ các em ca không đúng, tìm không ra cách ca phù hợp nhất với chất giọng và phong cách ca của mình. Tôi thấy một số em có dấu hiệu đi sai hướng rồi đó”. Gần 50 năm, thời gian quá đủ để tổng kết cho sự nghiệp của một con người, nhưng với NSƯT Minh Vương có lẽ thời gian sẽ còn dài hơn, anh đã trở lại. Vương của các vì vua cải lương đã trở lại...
Đăng Minh
No comments:
Post a Comment